Karbonmonoksit, kokusuz ve renksiz zehirli bir gaz çeşididir. Herkes karbonmonoksit gazına gün boyunca küçük seviyelerde maruz kalabilir. Ancak karbonmonoksit zehirlenmesi bu gazın yüksek miktarlarda solunması durumunda oluşur. Zehirlenme ile birlikte, yeterli oksijen alınamaz ve ciğerlere oksijen yerine karbonmonoksit dolar. Karbonmonoksit zehirlenmesi, doku hasarına ve hatta ölüme yol açan son derece ciddi bir durumdur.
Karbonmonoksit Zehirlenmesi Belirtileri
Karbonmonoksit zehirlenmesinin en yaygın belirtileri arasında şunlar bulunur;
- Baş ağrısı
- Halsizlik
- Göğüs ağrısı
- Nefes darlığı, çarpıntı
- Mide bulantısı-Kusma
- Bilinç kaybı veya kafa karışıklığı
- Kramplar
- Bayılma
- Ölüm
Karbonmonoksit zehirlenmesinin belirtileri genellikle gaza maruz kaldıktan sonra bir saat içerisinde görülmeye başlar. Kömür sobası, gaz sobası, ısıtıcısı, kombi, şömine, tüp gaz, kömür, benzin, egzoz ve doğalgaz, şofben gibi cihazlar, yakıtlar ve dumanlardan yayılabilir. Bu da karbonmonoksit zehirlenmesi riskini arttırır. Bulunduğunuz ortamın daha güvenli olması için bir bir karbonmonoksit sensörü yerleştirebilirsiniz.
Karbon monoksit zehirlenmesi nasıl teşhis edilir?
Karbonmonoksit zehirlenmesi tanısı için öncelikle kan testi yapılır ve kandaki karbonmonoksit oranına bakılır. Alınan kanda 70 ppm değerinden fazla karbonmonoksit görüldüğünde baş dönmesi gibi belirtiler yaşanırken; 150-200 ppm değerlerinde karbonmonoksit bilinç kaybına hatta ölüme yol açabilir.
Eğer karbonmonoksit zehirlenmesi şüphesi ile hastaneye başvurursanız hemen tedavi altına alınırsınız. Çünkü bu tür zehirlenmelerde zaman çok önemlidir. Bir an önce vücuttaki karbonmonoksitin atılması ve yerine temiz oksijen aktarılması, ciddi komplikasyonların önlenmesi için hayati öneme sahiptir. Yani karbonmonoksit zehirlenmesi tedavisi için en önemli yöntem kandaki oksijen seviyesini artırmak için hastaya saf oksijen verilmesidir.
Başvurulan sağlık kuruluşu hastayı basınçlı bir oksijen odasına alabilir. Hava basıncı oksijen odasında normal atmosferik havadan iki kat daha basınçlıdır. Oksijen odası çok şiddetli zehirlenme durumlarında ya da hamile kadınlarda karbonmonoksit zehirlenmesi tedavisinde kullanılır. Bu tedavi kandaki oksijen seviyesini hızla artırır.
Karbonmonoksit zehirlenmesi ilk yardım- Karbonmonoksit zehirlenmesinden şüpheleniyorsanız, hemen temiz havaya ulaşmaya çalışarak 112’yi arayın. Araba kullanarak hastaneye gitmeye çalışmayın. Karbon monoksit zehirlenmesinde bazı komplikasyonlar ortaya çıkabilir. Bu komplikasyonlar beyin hasarı, diğer organlarda hasar ve ölüm gibi ciddi durumlardır.
Karbonmonoksit zehirlenmesi nasıl önlenir?
Karbonmonoksit zehirlenmesinden korunmanıza yardımcı olabilecek bazı önlemler şunlardır:
- Yüksek miktarda gaz yada karbon yayan cihazların bulunduğu ortamları mutlaka sürekli havalandırın.
- Karbonmonoksit dedektörü alın ve karbonmonoksit kaynağı olabilecek aletlerin yakınına yerleştirin.
- Doğalgaz gibi cihazların yıllık bakımlarını ihmal edilmeyin.
- Bacaları açık olduğundan emin olun. Aşırı rüzgarlı havalarda soba yakmamaya dikkat edin.
- Zehirlendiğinizi düşünüyorsanız sakın uyumayın ya da araba sürmeyin; bunun yerine hemen 112’yi arayarak açık havada ambulansın gelmesini bekleyin.
