para

Türkiye Varlık Fonu Nedir

Türkiye Varlık Fonu 

Türkiye’nin ekonomik istikrarının artırılması ve kalkınmasına katkı sağlamak, kamuya ait olan varlıkları daha etkin ve verimli şekilde yönetmek, mevcut kamu varlığına değer katarak gelecek nesiller için daha güçlü bir ülke hazırlamak amacıyla kurulmuş bir yapıdır. Bu tanım, Türkiye Varlık Fonu Yönetimi A.Ş‘nin resmi web sitesinde yer almaktadır.
Türkiye Varlık Fonu, 2016 yılında sürdürülebilir büyüme ve istikrar ile uzun dönemli bir kalkınma perspektifi doğrultusunda kurulmuştur. Fonun kuruluş gerekçelerinin başında ise Türkiye’nin G-20 ülkeleri içinde bir ulusal varlık fonuna sahip olmayan tek ülke olması gerekçesi ve reel sektöre uzun vadeli yatırımlar çerçevesinde 2023 hedeflerine ulaşmak gelmektedir.
Ülkemizdeki UVF, Türkiye Varlık Yönetimi Anonim Şirketi’nin yönetiminde faaliyet göstermektedir. Şirketin kuruluşu varlık fonuna ait kanun tasarısında; “Başbakanlığa bağlı, ana faaliyet konusu bu Kanunda belirtilen fonların kurulması ve yönetimi olan, profesyonel yönetim ilkelerine göre yönetilen, özel hukuk hükümlerine tabi Türkiye Varlık Yönetimi Anonim Şirketi kurulmuştur,” şeklinde geçmektedir. Şirketin 50 milyon Türk lirası olan kuruluş sermayesi, Özelleştirme Fonu’ndan karşılanır ve tamamı ödenmiş olan bu sermayeyi temsil eden paylar Özelleştirme İdaresi Başkanlığına aittir.
Türkiye Varlık Fonu, devletin elde ettiği gelirlerin bir kısmının aktarılacağı fondur. Tahmini ortalama bütçesi, 200 milyar dolardır ve hisseleri nama yazılıdır. TVF’nin alt fonlar kurma yetkisi de bulunmaktadır. Sermaye Piyasası Kurulu (SPK) denetimindedir.
Türkiye’de büyümenin sağlanması için tasarruf ve yatırımların artırılması zorunludur. Ekonomideki sorunlardan olan yüksek faiz ise büyüme üzerinde önemli bir engel teşkil etmektedir. Türkiye Varlık Fonu’nun büyük projelere sağlayacağı finansman, hem bu projelerin hayata geçmesiyle oluşturulacak istihdam yoluyla hem de faiz üzerindeki baskıyı azaltarak ülkenin büyüme ve kalkınması üzerinde olumlu etkileri olması beklenmektedir.

Türkiye Varlık Fonu’nun Temel Özellikleri

26 Ağustos 2016 tarihinde Resmi Gazete’de yayımlanarak kurulan Türkiye Varlık Fonu A.Ş. Özelleştirme Fonu tarafından karşılanacak olan 50 milyon liralık kuruluş sermayesi ile Başbakanlığa bağlı olarak çalışmaktadır. 12 Eylül 2018 tarihinde ise Cumhurbaşkanlığına bağlanmıştır. Varlık Fonu’nun Yönetim Kurulu Başkanı Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan olurken, Yönetim Kurulu üyelerinden birisi Cumhurbaşkanınca başkan vekili olarak görevlendirilmeye başlanmıştır.
Varlık fonunun diğer özellikleri;
  • Yönetim kurulu üyelerinin ekonomi, finans, bankacılık ve maliye alanlarında en az beşi yıl tecrübe sahibi olması şartı aranmaktadır.
  • TVF ve TVF A.Ş.’nin hesap denetimi müfettişlerden oluşan heyet tarafından yapılmaktadır.
  • Sayıştay kanununa tabii değildir.
  • SPK denetimine tabii tutulmaktadır.
  • TVF’nin malvarlığı haciz ve rehin edilememektedir.
  • Kurumlar vergisinden muaf ve vergi kesintisi yapılmamaktadır.
  • Elektrik, hava gazı ve yangın sigortası dışında belediyelerce ve tapu kadastro tarafından alınan vergilerden muaftır.
  • Damga vergisi, harç, BSMV ve kredi kullanımı vergisinden muaftır.
  • Sermayesinin yarısı devlete ait kurum ve kuruluşların mevzuatına tabi değildir.
  • Personel alımında da diğer mevzuatlara bağımlı değildir.
  • Varlık kiralama şirketlerinin indirim ve muafiyetlerinden yararlanabilir.
  • Menkul kıymet ödemelerinde BIST kayıt ücretinden ve kotasyondan muaftır.
  • Teşvikler ve emeklilik sistemindeki kaynaklar fona aktarılabilecektir.
Hazine’ye ait olan hisseler, 26 Ağustos 2016 tarihinde Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren Türkiye Varlık Fonu’na aktarılmıştır. Hisseleri aktarılan kuruluşlar; Ziraat Bankası, BOTAŞ, TPAO, PTT, Borsa İstanbul Anonim Şirketi, Türksat Uygu Haberleşme Kablo TV ve İşletme Anonim Şirket, Eti Maden ve Çaykur’dur.

Türkiye Varlık Fonu’nun Amaçları

Türkiye’de büyümenin sağlanması için tasarruf ve yatırımların artırılması zorunludur. Türkiye Varlık Fonu ile ilk olarak bu adımlarda gelişme sağlanması amaçlanmaktadır. Bu yolda ilerlerken aşılması gereken engellerin de sırasıyla aşılması temel amaçları oluşturmaktadır. Büyük projelere finansman sağlaması, projelerin hayata geçirilmesi, istihdamın artırılması ve faiz üzerindeki baskının azaltılması gibi büyüme ve kalkınma amaçları bulunmaktadır.
TVF’nin amaçlarına maddeler halinde göz atmak gerekirse;
  • TVF’nin ana faaliyet konusu, fonların kurulması ve yönetimi,
  • Sermaye piyasalarında yatırım aracı çeşitliliği ve derinliğine katkı sağlamak,
  • Yurt içinde kamuya ait varlıkları ekonomiye kazandırmak,
  • Dış kaynak temin etmek,
  • Önemli kamu varlıklarında değer artışı sağlayarak ekonomik büyümeye katkıda bulunmak,
  • Katılım finansmanına uygun varlıkların gelişmesine destek olmak,
  • Türkiye’ye daha fazla yatırımcı ilgisi çekmek ve yeni yatırımlar için sermaye sağlamak,
  • Oluşturulan fonla birlikte kalkınmanın lokomotifi olan reel sektör yatırımlarına, stratejik öneme sahip şirketlere finansman sağlanarak kalkınmanın hızlandırılması, ekonomide yüksek ve sürdürülebilir büyüme oranlarının yakalanması ve ekonomik istikrarın sağlanmasının önünün açılması amaçlanmıştır.
TVF’nin ana amaçları doğrultusunda hangi kaynakları kullanacağı ise tartışma konusu olmuştur. Bunun nedeni, dünya genelinde UVF’ler, ihracat fazlası veya doğal kaynak gelirlerini ülkenin ihtiyaçları doğrultusunda makro iktisadi hedefler için kullanan fonlardır. TVF ise ödemeler bilançosu fazlası ya da doğal kaynak gelirine sahip olunmadığı için daha çok özelleştirme geliri ve mevcut kamu iktisadi teşebbüslerinden aktarımları kaynak olarak kullanmaktadır.

Türkiye Varlık Fonu’nun Kaynakları

Özelleştirme Yüksek Kurulu tarafından Türkiye Varlık Fonu’na devrine karar verilen kuruluş ve varlıklar ile Özelleştirme Fonu’ndan aktarılmasına karar verilen nakit fazlası, fonun baş kaynaklarındandır. Bakanlar Kurulu tarafından TVF’ye aktarılmasına karar verilen ihtiyaç fazlası gelir, kaynak ve varlıklar da önemli kaynaklar arasında yer almaktadır.
Yurt içi ve yurt dışı sermaye ve para piyasalarından ilgili mevzuat kapsamında yer alan izin ve onaylar aranmaksızın sağlanan finansman ve kaynaklardan oluşmaktadır. Aynı zamanda para ve sermaye piyasaları dışında diğer yöntemlerle sağlanan finansman ve kaynaklar da TVF’nin önemli kaynakları arasında yer almaktadır.
Türkiye Varlık Fonu’nun Portföyü
Türkiye Varlık Fonu’nun Resmi Gazete’de yayımlanmasıyla birlikte Hazine’nin elinde bulunan hisseler fona geçmişti. Bu hisselerin ve işlemlerin detayları şu şekildedir:
  • TÜRKSAT sermayesinde bulunan Hazine’ye ait hisselerin tamamı
  • Türk Hava Yolları A.O.’nun yüzde 49,12 hissesi
  • Ziraat Bankası sermayesinde bulunan Hazine’ye ait hisselerin tamamı
  • Türkiye Halk Bankası A.Ş.’nin yüzde 51,11 hissesi
  • Türk Telekomünikasyon A.Ş.’nin yüzde 6,68 oranında Hazine’ye ait hissesi
  • Türkiye Petrolleri A.O. sermayesinde bulunan Hazine’ye ait hisselerin tamamı
  • BOTAŞ sermayesinde bulunan Hazine’ye ait hisselerin tamamı
  • PTT sermayesinde bulunan Hazine’ye ait hisselerin tamamı
  • Borsa İstanbul sermayesinde bulunan Hazine’ye ait hisselerin tamamı
  • Milli Piyango’da nakit oynatılan Piyango, Hemen-Kazan, Sayısal Loto, Şans Topu, On Numara ve Süper Loto oyunları ile ilgili daha değişik yeni oyunların yapılmasına izin verilebilecek oyunlarına ilişkin lisans (49 yıl süreyle)
  • TCDD İzmir Limanı
  • Türkiye Denizcilik İşletmeleri A.Ş. sermayesinde bulunan Hazine’ye ait hisselerin tamamı
  • Eti Maden İşletmeleri Genel Müdürlüğü
  • ÇAYKUR
  • Türkiye Jokey Kulübü’nün yurt içinde at yarışları düzenleme, yurt içi ve dışında düzenlenen at yarışları üzerine yurt içi ve dışından müşterek bahis kabul etme hak ve yetkilerine ilişkin lisanslar (topluca 1 Ocak 2018 tarihinden itibaren 49 yıl süreyle)
  • Mülkiyeti Hazineye ait Antalya, Aydın, İstanbul, Isparta, İzmir, Kayseri ve Muğla’da bulunan bazı taşınmazlar.
TVF’nin işleyişinde kullanılacak olan bu kaynaklarla hedeflenen fonun 200 milyar liralık bir büyüklüğe ulaşmasıdır. Aynı zamanda büyümeye katkı sağlaması, savunma sanayi ve yüksek teknoloji üretimi gibi stratejik sektörlere yatırım finansmanının sağlanması, yeni istihdam alanlarının açılması ve dışa bağımlılığın azaltılarak yerli sektörlerin ön plana çıkarılmasıdır.

Tavsiye Yazısı :Bireysel Emeklilik Sistemi (Bes) Nedir

Engin Çilekci

Keşfet, Öğren, Paylaş

İlgili Makaleler

30 Yorum

  1. Bilmiyordum bu bilgileri ama yorumcularında da dediği gibi,umarız amacına uygun çalışıyordur,bilgiler için emeğinize sağlık..✔😊

    Bu arada,ana sayfanızdan "Türkiye Varlık Fonu Nedir" linkine tıklanınca,yazınız çıkmıyor..Yazı başlığı linkinde bir problem var galiba..🤔

  2. Amaçları doğrultusunda yüksek verim alınirsa ne mutlu fakat pek ayrıntısını bilmiyorum. Bu alanda bilgilerinizin devamlılığı çok iyi olur Engin Bey, takip etmemiz oluruz. Bilgilendirici bir yazı oldu, güzelde oldu teşekkürler:)

  3. Kurulduğu yıl medyada yer almış ve tartışılmıştı. Takibeden yıllarda adı geçmez oldu. Ya da ben duymadım, bilmiyorum. Şimdi sizin bu yazınızı okuyunca hatırladım. Zannedersem hedeflenen fona ulaşılınca sistem işlemeye çalışacak. Bu fonun hayat verdiği projelerden haberdar olmak isterim, şahsen. Esen kalın…

  4. Şöyle söyleyim tam olarak öyle değil ben varlık fonunu araştırırken o konuyu da araştırdım doğru Jacobs kahve şirketi of çayı alıyor ama of çayın sahibi de Jacobs dan hisse alıyor ve Türkiye ceo su oluyor yani bir nevi ortaklık olmuş

Bir yanıt yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

Başa dön tuşu