sağlık

Laktoz İntoleransı – Belirtileri, Nedenleri ve Tedavisi

Asya ve Afrika gibi bazı bölgelerde, tüm yetişkinlerin yüzde 90’ından fazlası laktoz intoleransından muzdariptir. Almanya’da doktorlar, tüm yetişkinlerin dörtte biri kadarının laktoz intoleransından az ya da çok muzdarip olduğunu varsaymaktadır. Laktoz intoleransı ile etkilenenler laktoz içeren yiyeceklere karşı alerjilidir. Laktoz intoleransının semptomları, nedenleri ve tedavisi hakkında bu içerikte çok fazla bilgi bulacaksınız.


Laktoz İntoleransı - Belirtileri

Laktoz intoleransı (süt şekeri intoleransı), karbonhidrat kullanımındaki bozukluklardan biridir. Bu özel durumda süt şekeri (laktoz) artık yeterince sindirilemez. Laktoz intoleransı için diğer tıbbi isimler alaktazi, hipolaktazi veya laktaz eksikliği sendromudur. Laktoz intoleransı semptomlara neden olmazsa, doktorlar laktoz malabsorpsiyonundan bahseder.

Laktoz İntoleransınız Varsa, Laktaz Eksikliği Vardır

Laktoz, yani süt şekeri, ancak belirli bir fonksiyonel protein yeterli miktarlarda mevcutsa bağırsaktan emilebilir: Laktaz enzimi, bağırsaktaki çift şeker bileşiğini (disakkarit) laktozu tekli şeker glikozu (üzüm şekeri) ve galaktoza (mukus şekeri) ayırır. Bu iki basit şeker vücut tarafından kullanılabilir. 

Laktaz eksikliği varsa süt şekeri parçalanmadan kolona ulaşır. Burada laktoz bağırsak bakterileri tarafından emilir ve fermente edilir. Fermantasyon ürünleri olarak laktat (laktik asit) ve asetik asit ile metan ve hidrojen gazları üretilir. Gazlar, diğer şeylerin yanı sıra şişkinliğe neden olur. Ayrıca süt şekeri, ozmoz yoluyla suyu kolona çeker. Bu ishalle sonuçlanır.

Laktaz Bebeklerde Daha Aktiftir

Kural olarak bebekler süt şekerini çok iyi kullanabilirler. Sütten kesildikten sonra laktaz enziminin aktivitesi genellikle azalır. Birkaç yıldır mandıra çiftçisi olan nüfus grupları bir istisnadır. Bu insanlar yetişkinlikte hala yeterli laktaz üretebilirler. Bireysel etnik gruplarda laktaz eksikliği prevalansının çok farklı olduğu kanıtlanmıştır. Örneğin, Asyalıların ve Afrikalıların yaklaşık yüzde 90’ı laktoza hiç tahammül edemez. Orada, laktoz intoleransı bir gıda intoleransı değil, normal bir durum olarak kabul edilir.

Laktoz İntoleransı Görülme Sıklığı

Batı Avrupa, Avustralya ve Kuzey Amerika’da yaşayanların yüzde 5 ila 15’i laktoza tahammül edemez. Araştırmalara göre, Türkiye’deki toplam nüfusun yüzde 15 ila 25’i laktoz intoleransından muzdariptir.

Bazı beslenme uzmanlarına göre, dünyadaki yetişkin nüfusunun yaklaşık yüzde 75’i, çoğu Asya’da olmak üzere laktozu sindirmede sorun yaşıyor.

Laktoz İntoleransı Belirtileri

Laktoz intoleransı, esas olarak gastrointestinal şikayetlere neden olur. Bunlara gaz ve bağırsak rüzgarları (şişkinlik), karın basınçları ve kramplar, bulantı ve kusma dahildir. Birçok hasta, laktoz içeren gıdalar tükettikten sonra kendiliğinden gelişen ishalden muzdariptir.

Ancak laktoz intoleransı başka şikayetlere de neden olur. Laktoz intoleransının diğer belirtileri şunları içerebilir:

  • Vücut ağrıları ve baş ağrıları,
  • Kronik yorgunluk ve uyku bozuklukları,
  • İç huzursuzluk ve depresif ruh hali,
  • Baş dönmesi ve terleme,
  • Bitkinlik ve gerginlik hissi,
  • Konsantrasyon zorluğu,
  • Akne.

Laktoz tüketildikten sonra tarif edilen semptomlar artar. Ne kadar çok laktoz tüketilirse, semptomlar o kadar belirgindir. Kalıcı şiddetli ishal, bağırsak zarını tahriş eder. Bu, bağırsak enfeksiyonu riskini artırır. Ayrıca vitamin, mineral ve eser elementlerin emilimi bozulabilir. Bazen – özellikle uzun süreli tedavi edilmemiş laktoz intoleransı durumunda – ince bağırsağın villusları kurur ve bu da genel gıda alımını azaltır.

Laktoz İntoleransı Nedenleri

Doktorlar, nedenine göre laktoz intoleransını mutlak, doğuştan, laktoz intoleransına ve ikincil, edinilmiş laktoz intoleransına bölerler. Dünya bölgesine bağlı olarak daha önce bahsedilen doğal laktaz eksikliği de vardır.

Konjenital Laktoz İntoleransı- Konjenital laktoz intoleransında (mutlak laktoz intoleransı), genetik bir kusur laktaz enziminin üretimini kısıtlar. Bazen hiçbir laktaz oluşmaz. Doğuştan laktoz intoleransı olan bebekler, yaşamın ilk günlerinde çok şiddetli ishalden muzdariptir.

Edinilmiş Laktoz İntoleransı- Edinilmiş laktoz intoleransı (ikincil laktoz intoleransı) şunlardan kaynaklanabilir:

  • Bakteriyel veya viral gastrointestinal inflamasyon veya kronik bağırsak hastalığı veya kısa bağırsak sendromu gibi sindirim sistemi bozuklukları,
  • Gluten intoleransı (çölyak hastalığı),
  • Bağırsak lenf tümörleri,
  • Midenin tamamen veya kısmen alınması,
  • Kemoterapi ve radyasyon tedavisi,
  • Yetersiz beslenme,
  • Kronik alkol kötüye kullanımı,
  • Giardia grubundan (Giardiasis) ince bağırsak parazitleri.

Laktoz İntoleransı Tedavisi

Laktoz İntoleransı

Doğuştan veya sonradan edinilmiş laktaz eksikliği tedavi edilemez. Laktozsuz bir diyetle bu eksikliğin neden olduğu semptomları hafifletebilirsiniz.

Doğuştan ya da sonradan oluşan laktaz eksikliğini ilaçla telafi edebilirsiniz. Karşılık gelen reçetesiz satılan laktaz preparatları eczanelerde peletler, tozlar, kapsüller veya çiğnenebilir tabletler formunda mevcuttur. Ancak masraflar genellikle sağlık sigortası tarafından karşılanmamaktadır. Laktoz intoleransının tedavisinin uygun diyetle sağlandığına dikkat çekmeliyiz.

Laktoz İntoleransı İpuçları

  • Bir restorana gittiğinizde özellikle restorandaki laktoz içermeyen yemekleri sorun.
  • Ailenize laktoz intoleransınızı önceden bildirin.
  • Laktozsuz süt veya laktozsuz peynir, kuark, puding ve yoğurda geçin.
  • Yulaf sütü, hindistancevizi sütü, pirinç sütü, soya sütü ve tofu gibi süt ikamelerini deneyin.
  • Konjenital laktoz intoleransı olan bebekler, laktoz içermeyen bir diyet uygulamalıdır.
  • Sütsüz bir diyet yapıyorsanız, ek kalsiyum takviyeleri alabilirsiniz. Ama lütfen bunu doktorunuzla tartışın.

Engin Çilekci

Keşfet, Öğren, Paylaş

İlgili Makaleler

8 Yorum

  1. Bir saglıkci olarak bebeklerdeki toleransın otizmi tetikledigini dusunuyorum.Bagirsak grcirgenligini etkiloyor.Bu konuda arastirmalar henuz yeni..
    Guzel bir yazi olmus tesekkurler editor

  2. Yetişkinlerin yüzde 90'ından fazlasının laktoz intoleransından muzdarip olması çok yüksek bir oran. Laktoz intoleransının belirtileri bilgisi ve tedavisi için verilen çözümler için çok teşekkürler.

HürPost için bir yanıt yazın Yanıtı iptal et

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

Başa dön tuşu