Yeterli uyku güne daha dinç ve huzurlu bir şekilde başlamanıza yardımcı olur. Biliyorsunuz ki, güne nasıl başlarsanız devamı da o şekilde olur. Bu nedenle özellikle uyku problemi yaşıyorsanız, uykusuzluğun nedenleri ve uykusuzlukla başa çıkma yolları hakkında bilinçlenerek, daha sağlıklı bir yaşam için bu sorunun üstesinden gelmeniz gerekir.
Uykusuzluk yaşamın hemen hemen her alanını olumsuz etkileyen ve ciddi sağlık sorunlarına neden olabilen bir problemdir. Eğer siz de yorgun olduğunuz halde uyumakta zorlanıyorsanız, geceleri sık sık uykunuz bölünüyorsa ya da yeterince uyuyamadığınızı hissediyorsanız, muhtemelen kronik uykusuzluk sorunu yaşıyorsunuz!
Uykusuzluk Nedenleri ve Belirtileri
Uykusuzluğa neden olan problemler kişiden kişiye farklılık gösterebilir. Bunun birçok nedeni olsa da, yaygın olarak görülen uykusuzluk nedenleri genel olarak şunlardır;
- Aşırı kafein tüketimi
- Aşırı alkol tüketimi
- Geç saatlerde yenen ağır yiyecekler
- Sigara kullanımı
- Huzursuz bacak sendromu
- Bazı hastalıklar (parkinson, reflü, hipertiroidi, astım ve alerjik hastalıklar gibi.)
- Bazı ilaçlar
- Uyku apnesi
- Sirkadiyen ritim bozukluğu (genellikle vardiyalı çalışanlarda görülür)
- Aşırı kilo, obezite
- Stres, depresyon, anksiyete
- Aşırı sorumluluk yüklenmek
- Travmatik olaylar yaşamak
- Uyku ortamının yeterince uygun olmaması (gürültü, ışık vs.)
Uykusuzluk belirtileri ise genel olarak şunları içerir;
- Gece sık sık uyanmak (uykunun bölünmesi) ve tekrar uykuya dalmakta zorlanmak
- Aşırı yorgun hissetmeye rağmen bir türlü uykuya dalamamak
- Uyuyabilmek için uyku ilacı veya alkol kullanmak
- Gün içerisinde sürekli yorgun ve uyuşuk hissetmek
- Konsantrasyon zorluğu yaşamak
Uyku Kalitesini Arttırma ve Uykusuzlukla Başa Çıkma Yolları
Uyku, yaşam kalitemizi en çok etkileyen faktörlerden biridir. Kaliteli uyku ruh halimizin, zihinsel ve fiziksel sağlığımızın, davranışlarımızın, ilişkilerimizin, özel ve sosyal yaşamımızın kalitesi üzerinde önemli bir belirleyicidir. Ancak, birçok insan iyi bir gece uykusu çekememekte ve bu durum gün içindeki performansını düşürmektedir. Bu sorunla başa çıkmak aslında her zaman sanıldığı kadar zor değil! Nasıl mı? Uyku sorunu yaşayanların çoğu herhangi bir ilaç ya da uyku hapı kullanmaya gerek kalmaksızın, yaşam tarzlarında yapacakları bazı değişiklikler ve alternatif yöntemler sayesinde bu sorunu kolayca atlatabilirler.
İşte, uykusuzlukla başa çıkma yolları ve daha sağlıklı bir uyku için dikkat edilmesi gerekenler;
- Rahat ve dinlendirici bir uyku ortamına sahip olun. Bu detay, uykusuzlukla başa çıkmak ve iyi bir uyku uyumak için oldukça önemlidir. Bu nedenle yatak odanızın fazla sıcak olmadığından, sessiz ve yeterince karanlık olduğundan emin olun (gerekirse uyku bandı ve uyku kulaklığı kullanın.) Ayrıca, yatağınızın da vücudunuzu destekleyen ve uykunuzun bölünmesine neden olmayacak kalitede olmasına da dikkat edin.
- Uyku saatlerinizi düzenleyin. Her insanın bir biyolojik saati vardır ve bu saati kontrol etmek mümkündür. Bunun için her gün aynı saatlerde uyuyup uyanmak, biyolojik saatin dengeli bir ritme sahip olmasını sağlayacak ve uyku problemi ile başa çıkmayı kolaylaştıracaktır. Bu ritmi bozmamak için gün içerisinde kestirmekten de mümkün olduğunca kaçının.
- Uyku saatinde en az yarım saat önce televizyon ve bilgisayarı bırakın, biraz yatıştırıcı müzik dinleyin. Bu, zihninizin ve vücudunuzun gevşemesine ve kendinizi daha iyi hissetmenize yardımcı olabilir. Hatta uyumadan önce ılık bir duş almak da kolay uykuya dalmak için faydalı olabilir.
- Her gün düzenli olarak egzersiz yapın. Gün içerisinde yapacağınız egzersizler, gece çok daha rahat uykuya dalmanızı sağlar. Ancak, egzersizlerinizi geç saatlerde yapmamaya dikkat edin. Çünkü aşırı yorgunluk bazen uykuya dalmada zorlanmanıza neden olabilir.
- Yatmadan hemen önce aşırı sıvı tüketiminden kaçının. Böylece gece sık sık tuvalete kalkmak zorunda kalarak uykunuzun bölünmesini önleyebilirsiniz. Ayrıca, yatmadan birkaç saat önce kafein alımını bırakmanız uykusuzlukla başa çıkmak için son derece önemli noktalardan biridir.
- Akşam yemeğini erken yiyin. Geç saatlerde ağır yemekler tüketmek uykuya dalmanızı zorlaştırır ve uyusanız bile mide yanması gibi problemlerden dolayı uykunuz bölünebilir.
- Uykusuzluk için çözüm arıyorsanız rahatlama tekniklerini öğrenin. Mesela nefes egzersizleri ve basit meditasyon teknikleri uykuya dalmayı kolaylaştırır. Yanı sıra, kulakların üst orta kısmında bulunan ve “shen men” denen akupunktur noktasını baş ve işaret parmağınızı kullanarak hafifçe ovmanız da rahatlayıp gevşemenize yardımcı olur.
- Bazı bitkiler uyku hormonlarının daha hızlı salınmasına yardımcı olur. Uyumakta zorlanıyorsanız, papatya çayı ve kediotu çayı gibi uykusuzluğa iyi gelen bitkiler tüketebilirsiniz. Bu bitkilerin yatıştırıcı etkisi varıdır ve alternatif tıpta uykusuzluk için şifalı bitkiler olarak adlandırılırlar.
Uykusuzluk için çözüm yolları genel olarak bu şekildedir. Tüm bunları uyguladığınız halde hala uykusuzluk sorunu yaşıyorsanız, bu sorunun tam olarak nedenini öğrenmeniz ve profesyonel destek almanız gerekebilir. Bu nedenle bir uzmanla görüşmeniz kaliteli bir uyku için gerekli tedaviyi almanıza yardımcı olacaktır.
Tavsiye Yazı- Sağlıklı Bir Toplum İçin Sağlıklı Yaşam Planı
