Bireysel Emeklilik Sistemi (Bes) Nedir
Bireysel Emeklilik Sistemi
Bireysel Emeklilik Sistemi ilk olarak 2001 yılında çıkarılan “Bireysel Emeklilik Tasarruf ve Yatırım Sistemi Kanunu” ile uygulanmaya başlamıştı. Daha önceki yıllarda çeşitli özel sigorta şirketleri “hayat sigortası” adı altında “bireysel emeklilik” benzeri uygulamalar yapıyordu.
Zorunlu BES yeni bir sistem değil. Sistemin özünü 2001 yılından bu yana uygulanan 4632 sayılı yasa oluşturuyor. Yapılan değişiklikle sisteme gönüllü giriş, kesinti oranları, yaş ve statü gibi birçok ölçüt değiştirildi.
Bireysel katkılara dayalı fon ilkesine göre işleyen BES’e 18 yaşın üzerinde fiili ehliyete sahip her birey gönüllü olarak ve kendilerinin serbestçe belirleyebileceği katkı oranına göre katılmaktaydı. Zorunlu BES ile sistem bağımlı çalışanlar için zorunlu hale getirildi.
Bireysel Emeklilik Sistemi’nde (BES) köklü değişiklikler yapan zorunlu BES uygulaması “Bireysel Emeklilik Tasarruf ve Yatırım Sistemi Kanununda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun”la kademeli olarak 1000 ve üzeri işçi çalıştıran işverenler için 1 Ocak 2017’de yürürlüğe girdi.
Kimler Zorunlu BES’e Tabidir?
Zorunlu bireysel emeklilik sistemine 29.05.2009 tarihli ve 5901 sayılı Türk Vatandaşlığı Kanunun 28. Maddesi kapsamında olup 45 yaşını doldurmamış olanlar ile, 5510 Sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu’nun 4. Maddesinin (a) ve (c) bentlerine göre çalışanlar, işverenin belirlediği bir emeklilik sözleşmesi dahilinde zorunlu emeklilik planına dahil ediliyor.
Çalışanlar tarafından Başvuru Yapılması Gerekiyor Mu?
Hayır. Yukarıda belirtilen tarihler arasında zorunlu bireysel emeklilik sistemine dahil olan iş yerlerin de çalışmaya başlayan çalışan, hizmet akdinin yürürlüğe girmesiyle birlikte kendiliğinden emeklilik planına dahil edilecektir.
Ne Kadar Kesinti Yapılacak?
Çalışanların katkı payları, çalıştıkları aya ait prime esas kazancın %3’ü oranında hesaplanacak. Zorunlu BES’te ayrıca işveren katkı payı bulunmuyor.
Bu kapsamda çalışanların prime esas kazançları üzerinden kesilen bireysel emeklilik prim tutarları, çalışanın ücretinin ödeme gününü takip eden iş günü işveren tarafından emeklilik şirketine aktarılacak.
Bakanlar Kurulu %3 oranını iki katına kadar artırmaya, yüzde 1’e kadar azaltmaya veya katkı payına maktu limit getirmeye yetkili. Dolayısıyla gelecekte bu oran değiştirilebilecek.
Daha Yüksek Katkı Payı kesilmesini Sağlaya Bilir miyim?
Evet. Çalışan, otomatik katılımına ilişkin emeklilik sözleşmesinde belirlenen tutardan daha yüksek bir tutarda kesinti yapılmasını işverenden talep edebilecektir.
Emeklilik Şirketi Nasıl Seçilecek?
İşverenler, otomatik katılım için Hazine Müsteşarlığı tarafından yetkilendirilmiş en az bir emeklilik şirketi ile emeklilik sözleşmesi imzalamak zorundadır. İşverenlerin, sözleşme imzalayacağı şirketin sağladığı avantajları göz önünde bulundurması gerekmektedir.
Zorunlu BES’e dahil olanlardan fon işletim gideri kesintisi dışında bir kesinti yapılmayacak. Kesinti tutarı tercih edilen fon tipine göre değişecek.
Ayrıca işverenler, katkı paylarının yönlendirileceği fonlara ilişkin olarak çalışanların “faiz içeren” veya “faiz içermeyen” şeklindeki tercihlerini de almak, tercihte bulunmayanlar adına tercihte bulunmak, çalışan bilgilerini şirkete göndermek ve çalışanın sözleşmesi ile ilgili olabilecek taleplerini de emeklilik şirketine iletmekle de yükümlüdür.
Kesinti Olmazsa;
Zorunlu bireysel emeklilik sisteminde sorumluluk işverene aittir. İşverenlerin primleri eksik, hatalı hesaplamaları ya da ödeme günü geciktirilerek emeklilik şirketine primi aktarmaları durumunda çalışanın uğrayacağı parasal kayıptan işverenler sorumludur.
Ayrıca, yükümlülüklerine uymaması durumunda işverene her bir ihlal için yüz lira idari para cezası uygulanacak.
BES Zorunlu Mu?
Çalışan, zorunlu bireysel emeklilik sistemine dahil olduğunu bildirildiği tarihi takip eden iki ay içinde sözleşmeden cayabilir. Bu konudaki iradesini emeklilik şirketine yazılı olarak bildirmesi gerekmektedir.
Cayma halinde, ödenen katkı payları varsa yatırım gelirleri ile birlikte 10 iş günü içinde çalışana iade edilir.
BES’im var, Zorunlu BES kapsamında mıyım?
Hali hazırda bireysel emekliliği olanlar da otomatik olarak sisteme girecek. İsteyen ikisini birden devam ettirir, isteyen Zorunlu BES’den cayma hakkını kullanarak ayrılır. Dikkat! Mevcut BES iptal edilirse geçmişe yönelik haklarınız kaybedilir.
Devlet Katkısı Ne Kadar?
Çalışan, %30 devlet katkısından yararlanacak. Bunun yanında çalışan cayma hakkını kullanmaması durumunda, sisteme girişte bir defaya mahsus olmak üzere 1.000-TL tutarında ek devlet katkısı da sağlanacak.
Herkes 2022 yılında değişen oranla %30 devlet katkısı alır. İlk 3-4 yılda sistemden ayrılanlara hiç devlet katkısı verilmeyecek. Bu 3-4 yıl zamanı bazı bes şirketlerinin politikasına göre değişkenlik gösterebiliyor diye biliyorum.
Devlet katkısı hak ediş oranı 3-6 yıl için yüzde 15, 6-10 yıl için yüzde 35, 10 yılını dolduranlar için yüzde 60, sistemde en az 10 yıl bulunan ve 56 yaşını tamamlayan çalışanlar için yüzde 100 olacak.
Sistemde kalma süresi- %25 Devlet Katkısından Yaralanma Oranı
0-4 yıl
0
4-6 yıl
%15
6-10 yıl
%35
10 yıldan fazla
%60
10 yıldan fazla kalma + 56 yaşı tamamlama
%100
Çalışanın emeklilik hakkını kullanması durumunda, hesabında bulunan birikimi en az 10 yıllık, yıllık gelir sigortası sözleşmesi kapsamında almayı tercih eden çalışana, birikiminin % 5’i karşılığında ek devlet katkısı ödemesi yapılacak.
Son olarak sıkıntılı olduğunuz, ödeme yapamayacağınız dönemler de dondurma hakkınız olduğunu da bilmenizi isteriz.
Tavsiye Yazsısı : Türkiye Varlık Fonu Nedir
Ben 1 kez iptal ettirdim ona sonradan pişman oldum.
3 kere yaptılar 3 kere iptal ettirdim aklıma direk bu geldi nedense bu yazıyı okuyunca 🙂
İnci hanım bende önceleri sıcak bakmıyordum ama biraz araştırdım şuan 5 senedir sistemdeyim. Artıları var.
BES'e sıcak bakmıyorum. Çalıştığım kurumun zorunlu BES'ini de iptal ettirdim.
Belli bir süre sıkıntı çekeriz ama en mantıklısı bu sanırım Ertuğrul bey teşekkür ederim.
Bireysel emeklilik güzel birşey ancak zorlamalı olması biraz kötü gibi..🤔 Bilgiler için elinize sağlık..✔😊
Google plus yorum kutusu özelliğini kaldırınca buradaki yorumlarda maalesef gözükmüyor.Tekrar eskiye dönerseniz yeniden gözükür..GooglPlus yakın zamanda kaldırılıcak diye biliyom,kaldırılırsa zaten GoogePlus yorumların hepsi silincek gibi,şimdiden blogger yorum kutusuna dönüş olursa iyi olur gibi..tabii size kalmış,isterseniz yeniden dönebilirsiniz googleplus yorum kutusu özelliğine..Kolay gelsin..✔😊
Kafanız karışmasın sizde alabiliyorsunuz burda fon seçimleri ni iyi yaparsanız kazançlı çıkarsınız
Dışarıdan gönüllü olarak ödeyenlere de devlet katkısı veriliyor diye biliyorum ben ama yanlış mı biliyorum acaba. Ben şu an o şekilde ödüyorum ve yüzde 25 devlet katkısı oluyor dediler bana. Ben mi yanlış anladım acaba kafam karıştı şimdi.
Aynen öyle şirkette katkı sağlıyorsa çok iyi ama fon tercihlerinizi de yerinde yaparsanız çok daha büyük kazançlar elde edebilirsiniz.
BES sistemine gireli epey oldu, çalıştığım firma ekstra katkı sağlıyor sisteme. Ben yararlı olduğunu düşünüyorum. Zira emeklilik maaşları sürekli düşüş içinde, ilerde daha fazla gelirimiz olması için önemli.Ancak sistemden arada çıkmak avantaj sağlamıyor, sabırlı olmak gerekiyor. Teşekkürler..
tabiki ne kadar uzun kalabilirsek para biriktirebilirsek o denli karlı teşekkürler.
10 yıldan fazla kalıp bir de üstüne 56 yaşı tamamlarsak ne mutlu bize :)))))
Esra hanım ben teşekkür ederim
bilmedigim bir konuydu, detaylı bilgi verdigini için teşekkürler
Hi, welcome to my blog, thank you for your precious comment.
Hello, thanks for the information.
Tabiki size kalmış Yurdagül hanım ben girdim ufak ufak para birikiyor işte belki emekliliği beklemeden alıp arsa arazi alabilirim:)
Ben zaten emeklilikte yaşa takılmış emeklilik yaşını bekleyen biriyim.Bu sisteme girmem sanırım 🙂
Burda sisetme girmek iyi fakat fon dağılımı çok önemli fonlar paranızın büyüklüğüne göre çok güzel paralar kazandıra biliyor bunu unutmayın yani 10 yılda 40 bin yatırdıysanız fonların size ayrıca 40-50 bin kazandırması içten bile değil devlet katkısı hariç büyük paralar yatırmak veya yatırım için iyi bir sistem değil ama para biriktiri gibi ufak meblağlar için iyi
Bende zorunlu Bireysel Emeklilik uygulaması sonucunda sisteme dahil oldum. Zaten maaşımdan da az bir tutar kesilince çıkmadım. Gidebildiği yere kadar gidecek artık.
teşekkür ederim mehtap hanım zorunlu olması tabiki de rahatsız edici ama bence fonun önemi çok burda fon yatırımılarını dikkatli yapmak ve ara ara kontrol edip değiştirmek gerekli.
Çocuklarıma 2007 yılında yaptırmıştım.En düşük primden 10 yıl ödedim.10 yıl sonra çok bir kazancım olmadı. Prim miktarı yüksek olursa kazanç artabilir. Bu sistem sonunda ne kadar emekli maaşı ya da parası alınır bilemiyorum.Tasarruf etmek açısından iyi bir yöntem ama zorunlu tutulması kanımca doğru değil. Açıklayıcı bir yazı olmuş, elinize sağlık.
Teşekkürler blogunuzu ziyaret edeceğim
Merhabalar blogunuzu takipteyiz sizde takip ederseniz seviniriz 🙂
Evet bir nevi öyle hesabınız da ki para aldığınız notlar tutarla adetler kilolar herşey matematik devlet diyor ki yatırım da yapacaksanız parayı getirin biz bilelim ne var ne yok hemde değerlendirelim. yorum için teşekkür ederim Ayrıca bende takibe aldım saygılar.
BES bilgisi için teşekkürler, ne kadar çok bilinç olursa, yatırım, birikim ve harcama kalemlerimizi düzenleyebiliriz. Aslında hepimiz istatik biliminden ibaretiz. BES ile ülkemizin istatiksel kayıtları tutuluyor, sistem bireysel gözükse de aslıda kitleselidir.
Kimse kazanmadan kimseye kazandırmaz ayrıca fonlarda da değerlendirirseniz daha iyi kazançlar elde edebilirsiniz teşekkürler.
Bireysel emeklilik sistemi senin paranı alıp sana %25 bankanın kendısı verip senın paranı alıp daha yuksek fonlarda degerlendırme sıstemıdır. Bence
Artık firmalar zorunlu olarak yapıyor 1 ay durup iptal ettirdik. Lakin ben 10 sene önce bu günleri görmüşüm demek ki sisteme dahilim teşekkürler.
Çalışıyorsanız halen evet yeniden bir ekleme olacak
Beni de eklemişlerdi ama içime sinmedi çıktım zaten benim bir sigortam var ikincisi gereksiz geldi bana ama gene eklenecekmişiz galiba bakalım hayırlısı olsun.
benimde 2 tane var biri 5 sene diğeri 3 sene oldu teşekkürler yorum için erhan bey
Çok güzel bir konu hep merak etmişimdir beş emekliliği tsk ederim bilgi dolu Yazıniz için
Ben teşekkür ediyorum ve öneriyorum saygılar.
hasan bey yatırım yaptığınız fonları iyi araştırın lütfen standart fonlardan giderseniz pek bir kazancınız olmaz 🙂
Bireysel emeklilik konusunu çok araştırdım sonra gittim hesab açtırdım ama hiç getirisini göremedim (
Bireysel emeklilik konusunu araştırırken yazınız karşıma çıktı. Son derece detaylı araştırılmış, bilgi veren bir yazı.
Çok teşekkür ederim faydası dokunur umarım
2 farkli bireysel emekliliği tamamladım bence mantıklı geliyor. Benim gibi kendiliginden kenara para atamayanlar için ideal. Şimdi yeniden yaptırdım darisi onlari tamamlamaya 🙂
Ne güzel arazi yatırımda kullabiliriz gibi geldi bana hayırlısı olsun diyelim 🙂